گلاب گیری تاریخچه ای دور و دراز داشته که به ایران باستان برمی گردد. در گذشته گلاب با یک پروسه تقطیر انجام می شد که نتیجه آن مقدار بسیار محدودی گلاب بود. اما با این حال پرطرفتدار ترین رایحه ی آن زمان بود. پروسه ی مدرن گلاب گیری باکیفیت در قرن 17ام با به کارگیری روش تقطیر دوگانه آغاز شد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با گلاب گیری بلغارستان آشنا شوید.
گلاب گیری در بلغارستان
از قرن 17ام، گلاب گیری بر معیشت، فرهنگ و سنت های بلغارهای منطقه جنوبی کوهستان بالکان و دره ای معروف به دره ی گل سرخ تاثیر گذاشته است. با توجه به گفته ی گبریل تورگت، سال 1680 سالی بود که گلاب گیری در دره رز زیبای بلغارستان آغاز شد.
دره گل سرخ بلغارستان در رشته کوه بالکان واقع شده و در فصل بهار فرشی صورتی رنگ این دره ی 140 کیلومتری را می پوشاند. هرچند امروزه این دره یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گلاب است، در دوران کمونیسم به تولید تپانچه، مهمات و تفنگ اتوماتیک شهرت داشت. روغن گل سرخ این دره شهرت جهانی داشته و حدودا نصف روغن گل سرخ جهان را تامین می کند. چشم انداز این منطقه در اواخر ماه می بسیار زیبا و عطر و بوی فوق العاده ای در فضا استشمام می شود.
یک لیتر گلاب بلغارستان 3000 تا 5000 یورو ارزش دارد. جالب است بدانید برای تولید هر لیتر گلاب، 1400 کیلو رز استفاده می شود که به آن طلای مایع می گویند. گل سرخ به عنوان سمبل ملی بلغارستان شناخته شده است.
چیدن گل های سرخ
در ماه ژوئن که فصل برداشت گل هاست، زنان بلغاری با پوشیدن لباس های سنتی و رنگارنگ گل ها را می چینند. گردشگران نیز می توانند در این مراسم شرکت کرده و مراحل تهیه روغن گل سرخ را مشاهده کنند. چیدن گل های سرخ از ساعت 4 بامداد شروع شده و معمولا تا 10 صبح به پایان می رسد زیرا گل هایی که در بعدازظهر چیده شوند 50% غلظت روغن گل کمتری دارند. تمامی شرکت کنندگان سبدهایی به همراه دارند تا گل هایشان را جمع کنند. جالب است بدانید نحوه صحیح چیدن گل رز به طوری است که از انگشتان شست، اشاره و انگشت وسط استفاده کنید. گل را در دستتان بگیرید و با فشار شست گل را به سمت بالا بکشید.
گلاب گیری در صنعت
همه ساله در فصل بهار، فستیوال رز در شهر کازانلیک برگزار می شود. شما می توانید در مراسم سنتی گل چیدن و روند تقطیر و رقص محلی شرکت کنید و از محصولات گل های رز از قبیل کیک، صابون، جواهرات و راکیا (نوشیدنی محلی میوه ای) بخرید. گلاب اهمیت والایی در صنعت عطرسازی نیز دارد. یکی از شاگردان دبیرستان این شهر به عنوان ملکه ی رز انتخاب می شود و در رژه ی افتخار «ملکه رز» جایگاهی ویژه دارد.
گل های دره سرخ
معروف ترین گل رزی که در این دره کاشته می‌شود و برای اسانس‌گیری بسیار مناسب است گل رز دمشقی (Rosa damascena) است. منشأ این گل رز هنوز مشخص نیست. گل محمدی که اصلیت ایرانی دارد در گلابگیری بلغاری به کارگرفته می شود. البته تفاوت گلاب بلغاری و ایرانی در آن است که در بلغارستان روغن گل سرخ، محصول اصلی و گلاب محصول فرعی محسوب می شود. برخی از مورخان بر این وارند که سربازان اسکندر مقدونی در بازگشت از نواحی شهر کاشان، قلمه گل محمدی را به دره بالکان آوردند.
پرورش گل های سرخ
کاشت قلمه رزها با آماده شدن زمین در فصل پاییز آغاز شده و با کوددهی، تراکتور، حرس کردن و سمپاشی به آن رسیدگی می شود. با تمام سختی های کشت این گل، در فصل بهار برداشت موفقیت آمیز آن را جشن می گیرند.
توجه داشته باشید که آب و هوا نقشی اساسی در میزان تولید گل محمدی در بلغارستان داشته و به همین خاطر بعضی اوقات شرایط طبق برنامه پیش نمی رود و میزان محصولات کم و زیاد می شود.
اقتصاد بلغارستان از زمان سقوط کمونیسم در سال 1989 پیرو دستورات دولت نبوده و وابسته به رابطه عرضه و تقاضا است به همین دلیل اهالی محلی دره گل سرخ خواستار نظم در سلسله مراتب میان زارع و پردازنده و تعیین حداقل قیمت برای گل ها می باشند.
برای پرورش گل سرخ به خاک ماسه ای حاصل خیز با کمی خاک رس، هوای آفتابی با زمستان های معتدل و بارش کافی در دوره گل دهی نیاز است. وجود 2 رودخانه و یک رشته کوه در دره گل سرخ بلغارستان، شرایط جوی محفوظ مانده است. کافیست دما زیادی بالا برود یا با کمبود بارش مواجه شویم؛ در آن زمان است که رزها به جای گلدهی به تدریج و در ارتفاع های مختلف سریعا و همزمان شکوفه می زنند.
برای کسب اطلاعات کامل در مورد پیکاپ ویزا با ما همراه باشید.
گل سرخ، سمبل کازانلیک
گل سرخ به عنوان سبل کازانلیک در بلغارستان – بر روی لباس ها، درون جواهرات، نام هتل و موزه ها، خالکوبی های رز و در بازار محلی شیرینی پزی رز- شناخته شده است. با قدم زدن در سطح شهر، حضور اغراق شده ی رنگ رز در باغچه ها را مشاهده کنید.
بازدید از گلاب گیری
اگر در صوفیه اقامت دارید، می توانید به راحتی با وسایل حمل و نقل عمومی خود به دره گل سرخ بروید. فستیوال گل سرخ در شهرهای اطراف دره گل سرخ، مانند کازانلاک و کارلوو برگزار می شود. از صوفیه تا دره گل سرخ حدود 3 ساعت با قطار فاصله وجود دارد و برای استفاده کامل از فستیوال و مراسم روغن گیری بهتر است صبح زود به دره گل سرخ برسید و یک روز کامل را در دره گل حضور داشته باشید. در مدت برگزاری فستیوال گل سرخ، از شهر صوفیه تورهای یک روزه به مقصد این منطقه برگزار می شوند که عمدتا تور های یک روزه هستند.
کیفیت سنجی روغن رز
برای تشخیص کیفیت روغن گل رز، یک کارشناس دمای آن را محاسبه می کند، به طوری که 3 نوع کیفیت آن به ترتیب کیفیت، در دماهای 20-21- درجه، 18-19- درجه و 16-17- درجه منجمد می شوند. کیفیت روغن رز به 2 نکته اساسی بستگی دارد؛ اول کیفیت غنچه های گل به کار رفته و دوم میزان تجربه شخصی است که آن را درست می کند. یکی از دلایل موقعیت بلغارها در روغن گل رز این امر است که دیگ جوش را از آتش داغ برداشته و سپس بر روی آتش با شعله کم جوش را ادامه می دهند. همچنین آن ها نمی گذارند بخاری تخلیه شود زیرا این کار از مقدار روغن تولید شده می کاهد.
اگر به گل محمدی و گلابگیری علاقه دارید در فصل بهار به بلغارستان سفر کنید تا مراسم گلاب گیری را از نزدیک ببینید.
